មន្ត្រីគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលរិះគន់ថា ក្រសួងកសិកម្មកម្ពុជា មិនដែលបានបង្ហាញពីផែនការជាក់លាក់នៅឡើយទេក្នុងការផលិតជី និងថ្នាំកសិកម្មសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងវិស័យកសិកម្មទៅដល់កសិករខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១០ ខែសីហា ថា វិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជានៅតែជួបឧបសគ្គក្នុងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារជាមួយប្រទេសជិតខាង ខណៈជី និងថ្នាំផ្សេងៗដែលបម្រើឲ្យវិស័យកសិកម្មនៅតែនាំចូលពីប្រទេសជិតខាង ស្របពេលដែលតម្លៃផលិតផលនាំចូលទាំងនោះកាន់តែឡើងខ្ពស់ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ហើយកសិករខ្មែរត្រូវការផលិតផលកសិកម្មទាំងនោះកាន់តែច្រើនឡើងៗ។
លោកអះអាងថា ការសម្រុកប្រើជីគីមីកាន់តែខ្លាំង នឹងបណ្តាលឲ្យដីកសិកម្មនៅកម្ពុជាកាន់តែខូចគុណភាពខ្លាំងឡើងៗ ដែលជាមូលហេតុធ្វើឲ្យកសិករត្រូវបន្ថែមជីគីមីកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀត ហើយធ្វើឲ្យកសិករពិបាកនឹងទទួលបានផលចំណេញពីមុខរបរកសិកម្មរបស់ខ្លួនខ្លាំងណាស់។
បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ បញ្ជាក់ថា ការដឹកនាំនយោបាយកសិកម្មត្រូវតែមានគោលនយោបាយជី និងថ្នាំពុលកសិកម្មដែលជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការលើកស្ទួយផលិតភាព កាត់បន្ថយថ្លៃដើម និងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន ជាពិសេសការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលកសិករឲ្យចេះកែលំអដីឲ្យមានជីជាតិតាមគោលការណ៍ធម្មជាតិ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងការចំណាយលើជី និងថ្នាំដែលនាំចូលទាំងនោះ។
លោកបញ្ជាក់ថា ដើម្បីជំរុញលទ្ធភាពកសិករខ្មែរឲ្យបានល្អប្រសើរ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបើកឲ្យមានការបណ្តុះបណ្តាលពីអ្នកជំនាញផ្នែកជីធម្មជាតិពីក្រៅប្រទេស ដើម្បីជួយកសិករក្នុងការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីគីមី និងដើម្បីជួយកាត់បន្ថយកាកសំណល់ដោយការកែប្រែកាកសំណល់ទាំងនោះទៅជាជីធម្មជាតិផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានសម្ដែងមោទកភាពថា ផលិតកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២១ បានស្ទុះឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយផ្អែកទៅលើក្រុមហ៊ុននាំចូលជី និងថ្នាំកសិកម្មមានចំនួនជិត ៥ម៉ឺនតោន និងជីកសិកម្មមានចំនួនដល់ទៅជិត ៩សែនតោនឯណោះ ដោយគិតត្រឹមតែរយៈពេល ៥ខែប៉ុណ្ណោះក្នុងឆ្នាំ២០២១ នេះ។
ក្រសួងអះអាងថា តម្លៃជីកសិកម្មក៏បានកើនឡើងជាងឆ្នាំកន្លងទៅផងដែរ ដោយសារមូលហេតុសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជានៅបណ្តាប្រទេសដែលផលិតថ្នាំកសិកម្ម និងជីកសិកម្មសម្រាប់នាំចេញមិនអាចផលិតឲ្យទាន់តាមការបញ្ជាទិញពីកម្ពុជានោះទេ ស្របពេលដែលកម្ពុជាមិនទាន់មានលទ្ធភាពផលិតជីកសិកម្មដោយខ្លួនឯងនោះ ក្រៅពីនេះក៏នៅមានហេតុផលច្រើនផ្សេងទៀតផងដែរ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានបង្ហាញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជាបាននាំចូលជី និងថ្នាំកសិកម្មមានចំនួនដល់ទៅរាប់លានតោនឯណោះ ក្នុងនោះបាននាំចូលជីកសិកម្មចំនួនជាង ១លាន ៤សែនតោន ខណៈថ្នាំកសិកម្មបាននាំចូលប្រមាណជាង ១សែនតោន។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គមរិះគន់ថា ការលើកឡើងរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ អំពីការស្ទុះឡើងនៃផលិតកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្ម គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ ត្បិតការស្ទុះឡើងដែលក្រសួងបានលើកឡើងនេះមិនមែនជាចំនួនកើនឡើងនៃផលិតកម្មកសិកម្មនោះទេ តែគ្រាន់តែបង្ហាញពីលទ្ធភាពដែលក្រសួង និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនមានសមត្ថភាពអាចបំពេញតម្រូវការកសិកររបស់ខ្លួនបានតែប៉ុណ្ណោះ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ទិន្នន័យសង្គមស៊ីវិលបានបង្ហាញកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណជា ៧៩ភាគរយរស់នៅដោយពឹងលើកសិកម្ម ក្នុងនោះកសិករកម្ពុជាជិត ២លានគ្រួសារដែលខ្វះគ្រាប់ពូជសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មតាមរដូវកាល ហើយ ៣០% នៃគ្រួសារទាំងនោះ ពឹងលើផលកសិកម្មទាំងស្រុងដើម្បីផ្គត់ផ្គង់លើការចំណាយប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។
ជាងនេះទៀត របាយការណ៍ដដែលអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណជាង ២លាននាក់ដែលខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ ខណៈកុមារប្រមាណជា ៤០ភាគរយបានខ្វះអាហារូបត្ថម្ភធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលឲ្យពួកគេក្រិនមិនអាចលូតលាស់បាន៕