ចាប់ពីថ្ងៃទី៣១ សីហា នេះតទៅ កងទ័ពអាមេរិក និងកងទ័ពសម្ពន្ធមិត្តណាតូ ពុំមានវត្តមានម្នាក់ទេនៅលើទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក្រោយពីកងទ័ពបរទេសទាំងនេះចូលកាន់កាប់ និងផ្ដួលរំលំរបបតាលីបង់នៅឆ្នាំ២០០១។ តែការគ្រប់គ្រង ២០ឆ្នាំមកនេះ ហើយនិងការសម្រេចដកទ័ពត្រឡប់ទៅវិញ ទីបំផុតធ្វើឲ្យរដ្ឋធានីកាប៊ុល ធ្លាក់ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកតាលីបង់ ឡើងវិញដដែល។
កំហុសតែមួយគត់ គឺរដ្ឋាភិបាលចាញ់សង្គ្រាមប្រធានាធិបតី អាស្រាហ្វ ហ្កានី ពុំអាចពង្រឹងស្មារតីរបស់កងទ័ពដើម្បីប្រយុទ្ធការពារអំណាចរបស់ខ្លួនបាន។ ក្នុងបុព្វហេតុនេះ អាមេរិកក៏លែងទុកចិត្តរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថាន ទៀតនោះដែរ ហើយក៏សម្រេចដកទ័ពអាមេរិក និងសម្ពន្ធមិត្តទាំងអស់ចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន គឺត្រូវដកឲ្យអស់ត្រឹមថ្ងៃទី៣១ សីហា នេះតែម្តង។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃអង្គារ ទី៣១ សីហា ថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសថា ការដកកងទ័ពចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន វិញ ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ទាំងស្រុងហើយនៅព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា នេះ។
បើតាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយ មនុស្សសរុបជាង ១សែន ២ម៉ឺន ២ពាន់នាក់ ត្រូវបានជម្លៀសចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន តាមរយៈអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ Hamid Kazai នៃទីក្រុងកាប៊ុល តាំងតែពីថ្ងៃទី១៤ ខែសីហា គឺមួយថ្ងៃមុនក្រុមតាលីបង់ លើកទ័ពចូលកាន់កាប់ទីក្រុងកាប៊ុលទាំងស្រុង។
ជុំវិញការប្រកាសដកកងទ័ពអាមេរិកចេញទាំងស្រុងនៅព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃទី៣១ សីហា ជាថ្ងៃបិទបញ្ចប់ មេបញ្ជាការនៃទីបញ្ជាការកណ្តាលយោធាអាមេរិក ឧត្តមសេនីយ៍ Frank McKenzie បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅមន្ទីរបញ្ចកោណថា មានរឿងគួរឲ្យសោកសង្រេងជាច្រើនបានកើតមានឡើងនៅក្នុងដំណើរការជម្លៀសនោះ។ តែលោកថាមិនអាចនាំយកមនុស្សគ្រប់គ្នាតាមដែលចិត្តចង់ឲ្យចេញមកជាមួយនោះឡើយ។ លោកថា ប្រសិនបើមានពេលតែ ១០ថ្ងៃទៀតនោះ នឹងអាចនាំយកគ្រប់គ្នាឲ្យចេញមកបាន។
ការថ្លែងរបស់លោក Frank McKenzie ចំពេលដែលឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក លោក Ross Wilson កំពុងស្ថិតនៅក្នុងយន្តហោះអាមេរិក C-17 បានហោះចាកចេញពីក្រុងកាប៊ុល រួចទៅហើយ។
ការប្រកាសបិទបញ្ចប់នៃការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍កងទ័ពអាមេរិកនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយឆ្លើយតបទៅតាមកាលកំណត់ គឺនៅថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្ដេជ្ញាចិត្តថាត្រូវដកឲ្យអស់នូវកងទ័ពអាមេរិក។ ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Antony Blinken បាននិយាយថា ការទទួលស្គាល់ភាពស្របច្បាប់នៃរដ្ឋាភិបាលរបស់ក្រុមតាលីបង់ នៅត្រូវរង់ចាំមើលសិនថា តើពួកតាលីបង់ពិតជាបានគោរពតាមពាក្យសន្យា ឬប្រព្រឹត្តទង្វើដែលនឹងទទួលបានការគាំទ្រនេះដែរឬក៏យ៉ាងណា។
តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចេញផ្សាយនៅប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយជើងយន្តហោះអាមេរិកចុងក្រោយបំផុត ដែលបានចាកចេញពីរដ្ឋធានីកាប៊ុល នោះ ជានិមិត្តរូបនៃការបញ្ចប់ជាផ្លូវការនៃវត្តមានរយៈពេល ២០ឆ្នាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ លោក Antony Blinken ព្រមានថា ក្រុមតាលីបង់ត្រូវតែគោរព និងអនុវត្តតាមពាក្យសន្យារបស់ខ្លួនក្នុងការផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពនៃការធ្វើដំណើរ ការគោរពសិទ្ធិស្ត្រី និងជនជាតិដើមភាគតិច ហើយមិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យអាហ្វហ្គានីស្ថាន ក្លាយជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកភេរវករជាដាច់ខាត។
ជាមួយនឹងបញ្ចប់វត្តមានកងទ័ព គឺសហរដ្ឋអាមេរិកបច្ចុប្បន្នបានផ្អាកបេសកកម្មការទូតនៅក្នុងរដ្ឋធានីកាប៊ុលជាបណ្ដោះអាសន្ន ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទដើមសប្ដាហ៍នេះតទៅ ហើយផ្ទេរប្រតិបត្តិការការទូតនេះទៅប្រទេសកាតា។
យន្តហោះរបស់អាមេរិកចុងក្រោយបង្អស់ដែលដឹកពលរដ្ឋ និងកងទ័ពអាមេរិកចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថាន បានបិទបញ្ចប់មែន ប៉ុន្តែមេបញ្ជាការម្នាក់របស់អាមេរិក គឺឧត្តមសេនីយ៍ Christopher Donahue បានដើរឡើងយន្តហោះចាកចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថានទាំងកណ្តាលយប់។ នេះជានិមិត្តរូបនៃការបិទបញ្ចប់វត្តមានកងទ័ពអាមេរិកនៅលើទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ត្រូវបានបង្ហាញតាមរយៈរូបថតមួយសន្លឹកដែលកងទ័ពអាមេរិកម្នាក់ចុងក្រោយ គឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ផ្កាយពីរ Christopher Donahue។ លោកជាមេបញ្ជាការនៃកងពលអាកាសទី៨២ នៃកងទ័ពអាមេរិកប្រចាំនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
រូបមួយសន្លឹករបស់លោក Christopher Donahue អាយុ ៥២ឆ្នាំ ដែលបានចូលបម្រើយោធាអាមេរិកតាំងតែពីឆ្នាំ១៩៩២ ត្រូវបានថតនៅពាក់កណ្តាលអាធ្រាត្រជិតឈានចូលថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១។ លោកឧត្តមសេនីយ៍ផ្កាយពីរ Christopher Donahue គឺជាមន្ត្រីយោធាអាមេរិកចុងក្រោយគេដែលបានឈានជើងចេញពីទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន។
លោក Christopher Donahue និងមន្ត្រីយោធាឯទៀត ជាពិសេសគឺឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំនៅអាហ្វហ្គានីស្ថាន លោក Ross Wilson បានហោះចាកចេញពីអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ Hamid Karzai នៃទីក្រុងកាប៊ុល ជាមួយយន្តហោះយោធា C-17 កាលពីវេលាម៉ោង ១១ និង ៥៩នាទីយប់កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា គឺនៅខ្វះតែមួយនាទីប៉ុណ្ណោះចូលដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា នៃការបិទបញ្ចប់ទាំងស្រុងវត្តមានកងទ័ពអាមេរិកនៅលើទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែលធ្លាក់ក្រោមពួកតាលីបង់ឡើងវិញ។
ជាមួយនឹងព្រឹត្តិការណ៍ចុងក្រោយនេះ គឺនៅថ្ងៃអង្គារ ទី៣១ ខែសីហា ក្រុមតាលីបង់បានប្រកាសស្វាគមន៍ចំពោះការដកកងទ័ពអាមេរិកចេញទាំងស្រុងពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ដោយយន្តហោះចុងក្រោយបានដឹកកងទ័ពសេសសល់ និងអគ្គរដ្ឋទូត លោក Ross Wilson ដោយបានចាកចេញពីទីក្រុងកាប៊ុល កាលពីយប់អាធ្រាត្រជិតឈានចូលថ្ងៃអង្គារនេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រុមតាលីបង់ លោក Zabihullah Mujahid បានសរសេរសារបង្ហោះលើ Twitter ថា នៅពេលនេះ ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានទទួលបានសេរីភាព និងឯករាជភាពពេញលេញហើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក Antony Blinken បានបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាដរាប ដើម្បីជួយជម្លៀសមនុស្សចេញពីប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ប្រសិនបើពួកគេចង់ចាកចេញ។ លោកក៏បានលើកឡើងផងដែរថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងរង់ចាំមើលការសន្យា និងទង្វើរបស់ក្រុមតាលីបង់ជាក់ស្តែងទៅមុខទៀត មុននឹងសម្រេចចិត្តថា តើអាមេរិកគួរទទួលស្គាល់តាលីបង់ជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់អាហ្វហ្គានីស្ថាន ដែរឬមួយក៏យ៉ាងណា។
ពីទីក្រុងញូវយ៉ក ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បានអនុម័តលើដំណោះស្រាយមួយ ដោយតម្រូវឱ្យក្រុមតាលីបង់ អនុវត្តតាមពាក្យសន្យារបស់ខ្លួនក្នុងការអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សចាកចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថានដោយសុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែមិនបានលើកឡើងពីការបង្កើតតំបន់សុវត្ថិភាពស្នើឡើងដោយប្រធានាធិបតីបារាំង លោក ម៉ាក្រុង នោះទេ។
ដំណោះស្រាយនេះ ព្រាងដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ចក្រភពអង់គ្លេស និងបារាំង ត្រូវបានអនុម័តក្នុងសំឡេងគាំទ្រ ១៣សំឡេងនៅក្នុងចំណោមប្រទេសជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិទាំង ១៥ ហើយមិនមានសំឡេងជំទាស់ឡើយ ខណៈចិន និងរុស្ស៊ី បោះឆ្នោតអនុប្បវាទ។
បើតាមដំណោះស្រាយនេះ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិរំពឹងថា ក្រុមតាលីបង់ត្រូវធានាឱ្យបានជនបរទេស និងជនជាតិអាហ្វហ្គានីស្ថាន អាចបន្តចាកចេញពីអាហ្វហ្គានីស្ថានដោយសុវត្ថិភាព ប្រសិនបើពួកគេជ្រើសរើសចាកចេញ។
ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន បានថ្លែងថា វត្តមានកងទ័ពរបស់អាមេរិករយៈពេល ២០ឆ្នាំលើទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថាន ត្រូវបានសេតវិមានចំណាយប្រាក់ច្រើនពាន់លានដុល្លារ។ បើតាមសារព័ត៌មានរបស់អាមេរិក New York Times បានចុះផ្សាយថា អាមេរិកបានចំណាយប្រាក់ដើម្បីកសាង និងអភិវឌ្ឍប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន ជាមួយនឹងការពង្រឹងទ័ពរបស់ប្រទេសនេះ គឺអស់ជាង ២ទ្រីលានដុល្លារ ដែលចំនួនទឹកប្រាក់នេះគឺមហាសម្បើមណាស់ ហើយប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់អាមេរិកធ្ងន់ធ្ងរ។
តែយ៉ាងណា កងទ័ពអាមេរិកស្លាប់លើទឹកដីអាហ្វហ្គានីស្ថានប្រមាណជាង ២៥០០នាក់ និងចុងក្រោយ ១៣នាក់ ប៉ុន្តែលោក ចូ បៃដិន បានប្រកាសថា ការដកកងទ័ពនេះមិនមែនអាមេរិកបោះបង់អាហ្វហ្គានីស្ថានចោលទេ ហើយក៏មិនមែនអាមេរិកចាញ់សង្គ្រាមដែរ គឺអាមេរិកត្រូវដូរយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីបង្វែរទៅឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីទប់ទល់ឥទ្ធិពលនិងអំណាចរបស់ចិន ដែលកំពុងវាតទីគ្របដណ្ដប់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងតំបន់នោះ៕