តើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធចាត់តាំងក្រុមយុវជនបក្សនៅក្រៅប្រទេសនៅឯណាខ្លះ? នេះជាភាគទី៥ ដោយពិនិត្យលើច្បាប់សហព័ន្ធដោយសង្ខេបចំពោះពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំងធ្វើសមាជិកបក្សនយោបាយបរទេស ដឹកនាំដោយមេទ័ពជាជនបរទេស។
ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថានឹងឡើងឋានន្តរសក្តិជាឧត្តមសេនីយ៍ពេញ គឺផ្កាយ៤ តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ បន្ទាប់ពីឧត្តមសេនីយ៍ ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ប្រាប់អ្នកកាសែតថានឹងដំឡើងកូនប្រុសច្បងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យសមនឹងមុខងារ ឋានៈ និងចំណេះវិជ្ជា។ មកទល់ពេលនេះ ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅតែពាក់ផ្កាយ៣ នៅឡើយដែលជាឋានន្តរសក្តិថ្នាក់ឧត្តមសេនីយ៍ឯក។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត រៀននៅបណ្ឌិតសភាយោធាអាមេរិកាំងឆ្នាំ១៩៩៩ រៀននៅសកលវិទ្យាល័យរដ្ឋញីវយ៉ក បានសញ្ញាប័ត្រអនុបណ្ឌិតឆ្នាំ២០០២ បន្តរៀននៅសកលវិទ្យាល័យ ប៊្រិសស្តូល (Bristol) ប្រទេសអង់គ្លេស បានសញ្ញាប័ត្របណ្ឌិតនៅឆ្នាំ២០០៨។ សញ្ញាប័ត្រទាំងអស់របស់លោក គឺសុទ្ធតែខាងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច។ លោកដឹងថានៅប្រទេសកម្ពុជា សញ្ញាប័ត្រទាំងនោះមិនអាចធានាឲ្យលោកកាន់អំណាចបានឡើយ។
ឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត ពឹងលើអំណាចឥទ្ធិពលឪពុកម្តាយ និងប្រើសម្បត្តិរបស់ខ្លួនទៅរៀបចំផែនការរចនាសម្ព័ន្ធអង្គការ ពង្រឹង និងពង្រីកអំណាចសម្រាប់ខ្លួនឯងទាំងនៅក្នុងស្រុក ទាំងនៅក្រៅស្រុក។ នៅឆ្នាំ២០១៨ តាមផែនការរៀបចំពីលោក ហ៊ុន សែន ជាឪពុក គណៈកម្មាធិការកណ្តាល ឬគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមបក្សនៃបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានសមាជិកចំនួន ៨៦៥នាក់ សម្រេចដំឡើង ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ឬគណៈអចិន្ត្រៃយ៍មជ្ឈិមបក្សដែលមានសមាសភាព ៣៧នាក់។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មានមុខតំណែង មុខងារ មុខនាទីបច្ចុប្បន្ន៖
- ជាអគ្គមេបញ្ជាការរងកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ឬកងទ័ពជាតិ
- ជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោក ឬថ្មើរជើង
- ជាមេបញ្ជាការរងកងអង្គភាពអង្គរក្សនាយករដ្ឋមន្ត្រី
- ជាមេបញ្ជាការផ្នែកអង្គភាពប្រឆាំងភេរវកម្មនៃកងទ័ពជាតិ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងគូកនភាគច្រើនជាកូនមន្ត្រីធំៗក្នុងបក្សរៀននៅបរទេស ចាប់ផ្តើមបំពេញបេសកកម្មតាមប្រទេសនានាដើម្បីប្រមូលយុវជន និងមនុស្សចំណាស់ៗនៅក្នុងសហគមន៍ខ្មែរឯបរទេសពីឆ្នាំ២០១៥។ ទីណាមានវត្តមាន ហ៊ុន ម៉ាណែត ទីនោះមានការរៀបចំពិធីជប់លៀងតាមភោជនីយដ្ឋាន ហើយអញ្ជើញភ្ញៀវចូលរួមបរិភោគអាហារជាមួយនឹងម្ហូបថ្លៃៗ រីករាយច្រៀងរាំសប្បាយដោយឥតបង់លុយ។
នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៥ ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់ថា លោកចាយលុយប្រមាណ ៦លានដុល្លារដើម្បីទិញទឹកចិត្តយុវជនម្នាក់ៗប្រមាណ ៣០០អឺរ៉ូ ឬ ៣៣០ដុល្លារ ដើម្បីឲ្យគេគាំទ្រឪពុករបស់ខ្លួន។
ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦ ក្រុមយុវជនក្នុងរង្វង់ជិតស្និទ្ធនឹង ហ៊ុន ម៉ាណែត បានពង្រីកបណ្ដាញក្រុមការងារយុវជនបក្សប្រជាជនកម្ពុជាខាងនាយសមុទ្រ តាមរដ្ឋ តាមក្រុង ខេត្តក្នុងប្រទេសមួយចំនួន៖
- នៅទ្វីបអូស្យានី មានអូស្ត្រាលី នូវែលហ្សេឡង់
- នៅអាមេរិកខាងជើង មានសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា
- នៅអឺរ៉ុបមានបារាំង អង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង់ ហុឡង់ដ៍ ស្វីស បែលហ្សិក
- នៅអាស៊ីមានកូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី។
នៅថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ គណៈអចិន្ត្រៃយ៍នៃបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានតែងតាំងឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាប្រធានយុវជនបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថ្នាក់កណ្តាល។ អ្នកសង្កេតការណ៍បរទេសនិយាយថា គេមិនដែលសង្កេតឃើញមានឧត្តមសេនីយ៍មេទ័ពសកម្មម្នាក់ជាជនបរទេស (ពីប្រទេសកម្ពុជា) ដើរឃោសនារើសសមាជិកចូលគាំទ្រនយោបាយបក្សរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសដទៃនោះឡើយ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្លាប់ប្រាប់អ្នកកាសែត និងអ្នកចូលរួមប្រជុំបរិភោគអាហារថា៖ «លោកមិនបានធ្វើអ្វីខុសប្លែកពីបក្សនយោបាយដទៃឯទៀតដែលដើរស្វែងរកការគាំទ្រពីពលរដ្ឋនៃប្រទេសនីមួយៗនោះទេ។ លោកសួរបែបឆ្ងល់ថា បើគេធ្វើបាន ហេតុអ្វីលោកធ្វើមិនបាន?»។
ពិធីប្រជុំថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ ស្តីអំពី «ការងារយុវជនជនក្រៅប្រទេសនៃយុវជនបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោមអធិបតីភាពឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត» គេឃើញពាក្យស្លោកចារឹកចម្លែកបែបថ្មី ឆ្លាក់លើក្តារមួយផ្ទាំងថា «ឆ្លុះកញ្ចក់ ងូតទឹក ដុសក្អែល ព្យាបាល និងវះកាត់»។
ពីខាងបស្ចិមទិស (លោកសេរី) សហរដ្ឋអាមេរិក និងកាណាដា ក្រុមការងារយុវជនបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបន្ទុកការងារប្រទេសកាណាដា ឈ្មោះ ប៉េង ពោធិ៍នា ដែលជាប្រធានក្រុមការងាររៀបចំអង្គការចាត់តាំងយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅប្រទេសកាណាដា ជាសមាជិកយុវជនថ្នាក់កណ្តាល និងជាប្រធានផ្នែកព័ត៌មាន និងបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយសង្គម។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំតាម ហ៊្សូម (ZOOM) នៅថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ ក្រោមអធិបតីភាពឈ្មោះ កែ សុវណ្ណ ប្រធានគណៈកម្មាធិការបក្សប្រចាំប្រទេសកាណាដា និងឈ្មោះ រិន វីរៈ ប្រធានក្រុមការងាររៀបចំអង្គការចាត់តាំងយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅប្រទេសកាណាដា។
កិច្ចប្រជុំនៃក្រុមអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមការងាររៀបចំអង្គការចាត់តាំងយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅប្រទេសកាណាដា ចូលរួមដោយគណៈកម្មាធិការបក្ស សាខាបក្ស អនុសាខាបក្ស និងក្រុមការងារយុវជនតាមបណ្តាខេត្ត-ក្រុងនៃប្រទេសកាណាដា សរុប ៥៣រូប។ ក្រុមការងារនៅកាណាដា រៃបច្ច័យបានចំនួនជិត ២ម៉ឺន ៥ពាន់ដុល្លារផ្ញើទៅឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែត តាមរយៈលោក រិន វីរៈ មានតំណែងជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងផែនការ ដើម្បីរួមចំណែកជាមួយសមាគមគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តយុវជនសម្តេចតេជោ ហៅកាត់ថា TYDA ជួយឧបត្ថម្ភដល់ការព្យាបាលប្រជាពលរដ្ឋឥតគិតថ្លៃទូទាំងប្រទេស។
ក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំខ្មែរ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ មានការផ្ញើសារជូនពរទៅវិញទៅមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក ទៅកម្ពុជា ពីកម្ពុជាទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ រវាងអ្នកដឹកនាំ អង្គការចាត់តាំង និងក្រុមការងារយុវជនបក្ស៖
- ពី ម៉ឹង ពន្លក ប្រធានក្រុមការងាររៀបចំអង្គការចាត់តាំងយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដល់សមាជិកសមាជិកាគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក។
- ពី ម៉ុង គិមហេង ប្រធានក្រុមការងាររៀបចំអង្គការចាត់តាំងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបន្ទុករដ្ឋកូឡូរ៉ាដូ (Colorado) តំបន់ឆ្នេរខាងលិចសហរដ្ឋអាមេរិក ទៅ ស សេរីវិចិត្រ ប្រធានក្រុមការងារចាត់តាំងយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រចាំតំបន់ឆ្នេរខាងលិច សហរដ្ឋអាមេរិក និងទៅ ហ៊ុន ម៉ាណែត ព្រមទាំងគ្រួសារ។
- ពីឧកញ៉ា នួន រិទ្ធី ប្រធានអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ ខេអែហ្វអេ (KFA) (Khmer Foundation Appraisal) ទៅ ចាយ បូរិន ប្រធានក្រុមការងារយុវជនប្រចាំតំបន់អាមេរិក-កណ្តាលខាងជើង។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំតុមូលមួយនៅថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ ក្រោមអធិបតីភាព ចាយ បូរិន គេហៅកិច្ចប្រជុំនោះថា «ប្រជុំជីវភាព» ដែលជាភាសាប្រើក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមក្នុងពេលប្រជុំបន្ទាប់ពីធ្វើការងារពេញមួយថ្ងៃ។
ក្រៅពីជូនពរក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ក្រុមការងាររៀបចំអង្គការចាត់តាំងយុវជនបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រចាំភាគកណ្តាល-ខាងជើង បានផ្ញើសារចូលរួមមរណទុក្ខ។ ថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ ម៉ឹង ពន្លក ផ្ញើលិខិតរំលែកទុក្ខ លឹម សុខឡេង សមាជិកបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅក្រុងសាវ៉េច (Savage) រដ្ឋមីនីសូតា (Minnesota) ដែលម្តាយឈ្មោះ ឆែ ហ៊ាង បានទទួលមរណភាព។ ថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំដដែល ចាយ បូរិន បានរៃបច្ច័យចូលបុណ្យសពឧបាសក ហាន់ សុខ ឪពុកមាអ្នកស្រី សួន ណាន់ស៊ី ជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសាខាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រចាំទីក្រុងកូឡំបឹស (Columbus) រដ្ឋ Ohio។
សកម្មភាពរបស់ក្រុមការងារយុវជនបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្រៅប្រទេស ប្រព្រឹត្តទៅបានជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកដោយមានមន្ត្រីការទូត ជាពិសេសឯកអគ្គរាជទូតប្រចាំប្រទេសនីមួយៗជួយសម្រួលកិច្ចការ។ ប្រភពក្នុងសហគមន៍ខ្មែរ-អាមេរិកាំង បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily ថា ស្ថានទូតប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក បានក្លាយជាកន្លែងជួញដូរស្រាថ្លៃៗប្រភេទ Hennessy ជាមួយសមាជិកសហគមន៍ណាត្រូវការ ព្រោះគេអាចទិញក្នុងតម្លៃថោកជាងហាងខាងក្រៅមកពីទូតមិនបង់ពន្ធដារ។
តើច្បាប់សហព័ន្ធសហរដ្ឋអាមេរិក (US federal law) ស្តីអំពី ការចូលសញ្ជាតិ ចែងថាដូចម្តេចចំពោះជនបរទេសដែលមានសិទ្ធិដាក់ពាក្យសុំចូលសញ្ជាតិ?
មុននឹងអ្នកចូលសញ្ជាតិអាមេរិកាំង ម្នាក់ៗទទួលបានសញ្ញាបត្របញ្ជាក់ថាខ្លួនមានសញ្ជាតិអាមេរិកាំងស្របច្បាប់ ក្រោយពីប្រឡង citizenship test រួច គេរៀបចំពិធីមួយហៅថាពិធីសច្ចាប្រណិធាន (The Oath of Allegiance) ដោយលើកដៃស្តាំស្បថចំពោះមុខចៅក្រមតុលាការសហព័ន្ធ ដោយសូត្រ ឬថាត្រាប់តាមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនូវប្រយោគដែលយើងសូមប្រែសម្រួលឲ្យងាយស្តាប់ដូចតទៅនេះ៖
- ខ្ញុំសូមប្រកាសតាមរយៈពិធីក្នុងតុលាការតាមសម្បថនេះ ថាខ្ញុំបដិសេធដាច់ខាត ហើយលែងទទួលយកទាំងស្រុងហើយរាល់ៗការស្មោះស្ម័គ្រ និងភក្ដីភាពទៅកាន់ព្រះអង្គម្ចាស់ ព្រះរាជា ជាពិសេសអ្នកដឹកនាំផ្ដាច់ការ រដ្ឋ ឬអធិបតេយ្យណាមួយដែលខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើជាកូនចៅ ឬជាប្រជាពលរដ្ឋពីមុនមកនោះ
- ថាខ្ញុំប្រាកដជានឹងគាំទ្រ និងការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ទាំងឡាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកប្រឆាំងនឹងសត្រូវគ្រប់ប្រភេទ ទាំងក្រៅស្រុក ទាំងក្នុងស្រុក
- ថាខ្ញុំប្រាកដជានឹងទទួលយកដាក់ខ្លួនសេចក្តីជឿជាក់ និងស្មោះស្ម័គ្រដូចគ្នា
- ថាខ្ញុំប្រាកដជានឹងកាន់អាវុធក្នុងនាមសហរដ្ឋអាមេរិកពេលណាច្បាប់តម្រូវ
- ថាខ្ញុំប្រាកដជានឹងបំពេញភារកិច្ចខាងការងារមិនមែនប្រយុទ្ធក្នុងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ពេលណាច្បាប់តម្រូវ
- ថាខ្ញុំប្រាកដជានឹងបំពេញកិច្ចការជាប្រយោជន៍ជាតិនៅក្រោមការណែនាំផ្នែកស៊ីវិល ពេលណាច្បាប់តម្រូវ
- ហើយថាខ្ញុំទទួលយកកាតព្វកិច្ចនេះដោយសេរី ឥតមានការមន្ទិលសង្ស័យ (លាក់គំនិត) ឬគោលបំណងគេចវេះអ្វីមួយឡើយ
- ដូច្នេះសូមព្រះអាទិទេព ជួយខ្ញុំផង៕