ដើមសប្តាហ៍នេះ គឺជាយុទ្ធនាការលើកទី៨ហើយរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស អំពាវនាវសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកទោសមនសិការដទៃទៀតដែលរងការឃុំខ្លួនទាំងអយុត្តិធម៌នាពេលកន្លងមក។
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាជាច្រើន បាននាំគ្នាបង្ហោះសារអំពាវនាវយ៉ាងព្រោងព្រាតលើទំព័រ Facebook របស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា បង្ហាញការសោកស្តាយចំពោះសកម្មភាពរបស់សកម្មជនសង្គមដើម្បីកម្ពុជា ដែលមិនសូវទទួលបានការគាំទ្រ យកចិត្តទុកដាក់ និងលើកទឹកចិត្តពីអាជ្ញាធររដ្ឋ ផ្ទុយទៅវិញ ការងារបម្រើសង្គមរបស់ពួកគេបែរជាទទួលរងនូវការគំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យ និងចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌ទៅវិញ។
ពួកគេនិយាយថា សកម្មភាពការពារបរិស្ថាន ការទាមទារយុត្តិធម៌សង្គម និងសកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់សកម្មជនសង្គមទាំងនោះ គឺដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរទទួលបាននូវការគោរពសិទ្ធិស្មើៗគ្នា យុត្តិធម៌សង្គម សុខមាលភាព បរិស្ថានល្អ និងបន្តថែរក្សាសម្បត្តិធម្មជាតិឱ្យបានគង់វង្សសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយប៉ុណ្ណោះ។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះលើកជាសំណួរថា ប្រសិនបើសកម្មជនបរិស្ថានទាំងនេះត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ តើអ្នកណានឹងបន្តសកម្មភាពរបស់ពួកគេដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស យុត្តិធម៌សង្គម និងផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបន្តទៀត ខណៈការងាររបស់ពួកគេកន្លងមក គឺស្របទៅនឹងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាធរមានទៅហើយនោះ។
យុទ្ធនាការនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងសកម្មជននានាដែលកំពុងជាប់ឃុំ បន្ទាប់ពីអ្នកទាំងនោះធ្វើសកម្មភាពដើម្បីបរិស្ថាន និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋនាពេលកន្លងមក។
យុទ្ធនាការស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងសកម្មជន និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួនសព្វថ្ងៃនេះ គឺជាយុទ្ធនាការលើកទី៨ ហើយ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ នេះ ខណៈសកម្មភាពនេះបានចាប់ផ្តើមតាំងពីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ ដោយមានការចូលរួមពីអង្គការសមាគមនានា ដូចជាអង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស (លីកាដូ) មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) និងអង្គការសមាគមជាច្រើនដទៃទៀត។
សកម្មជនសង្គមដែលត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន រួមមាន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្មករ លោក រ៉ុង ឈុន សកម្មជនបរិស្ថាន លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ កញ្ញា ឈឿន ដារ៉ាវី ជាដើម ដែលត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនតាំងពីអំឡុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ និងត្រូវចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម តាមបញ្ញត្តិមាត្រា៤៩៤ និងមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានអះអាងថា ខ្លួននឹងប្រកាសសាលក្រមលើសំណុំរឿងសកម្មជនបរិស្ថានទាំងនោះនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ខណៈសកម្មជនសង្គមផ្សេងទៀតដូចជាលោក រ៉ុង ឈុន ជាដើម ត្រូវបានតុលាការកម្ពុជាកាត់ទោសកាលពីពាក់កណ្តាលខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ២ឆ្នាំ និងផាកពិន័យជាទឹកប្រាក់សរុប ១៣៥លានរៀលផងដែរ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានចេញលិខិតរិះគន់អាជ្ញាធរកម្ពុជាកាលពីចុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ថា ជុំវិញការផ្ដន្ទាទោសអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជនបរិស្ថានទាំងនោះ ដែលត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ គឺជាការសម្រេចមិនសមហេតុផល និងមិនមានមូលដ្ឋានច្បាប់គ្រប់គ្រាន់។
មាត្រា៣៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ ហើយសេចក្តីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានទទួលការពិនិត្យ និងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ៕