ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកំពុងរងការរឹតត្បិតសេរីភាព លោក កឹម សុខា នៅថ្ងៃចន្ទ ដើមសប្តាហ៍នេះ បានសម្ដែងការអរគុណចំពោះប្រទេសជាមិត្តរបស់កម្ពុជា ដែលនៅតែយកចិត្តទុកដាក់ជួយពលរដ្ឋខ្មែរស្របតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ រហូតមក។
លោក កឹម សុខា បានសរសេរលើទំព័រ Facebook របស់លោកនៅថ្ងៃទី១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ នេះថា លោកបានទទួលស្វាគមន៍ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហគមន៍អឺរ៉ុប ប្រចាំនៅកម្ពុជា អ្នកស្រី Carmen Moreno ដែលបានទៅសួរសុខទុក្ខលោកដល់គេហដ្ឋានរបស់លោកនៅទីក្រុងភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីត្រឡប់ទៅពីសហគមន៍អឺរ៉ុបវិញ។
មេបក្សប្រឆាំងដែលប្រកាន់ជំហរអហិង្សារូបនេះអះអាងថា ក្នុងជំនួបនេះ ពួកគេបានផ្លាស់ប្ដូរទស្សនៈគ្នាជុំវិញកិច្ចការមួយចំនួនកន្លងមកនៅកម្ពុជា ទាំងពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅថ្ងៃមុខ។
ចំណែកប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃចលនាពលរដ្ឋដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (PMD) លោក ម៉ែន ណាត បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១១ តុលា នេះថា មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា គួរតែពិចារណាធ្វើសកម្មភាពនយោបាយតាមរបៀបអហិង្សារបស់លោកឱ្យកាន់តែខ្លាំងជាងនេះបន្ថែមទៀត ដើម្បីរកការចរចានយោបាយជាមួយបក្សកាន់អំណាច ស្របពេលដែលអង្គទូតនានាបានផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តជាបន្តបន្ទាប់ដល់លោករហូតមក។
លោកអះអាងថា ដំណោះស្រាយនយោបាយសម្រាប់កម្ពុជានៅពេលនេះ គ្មានជម្រើសណាក្រៅពីការចរចារវាងខ្មែរនិងខ្មែរនោះទេ ព្រោះថា បើទោះបីជាអង្គទូតនានាចង់ជួយឱ្យអ្នកនយោបាយខ្មែរមានការផ្សះផ្សាគ្នាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មិនអាចធ្វើទៅកើតដែរ ប្រសិនមេដឹកនាំនយោបាយទាំងនោះមិនមានផែនការច្បាស់លាស់ដើម្បីរកការចរចានយោបាយរវាងជាតិឯង ក្នុងការឈានទៅរកផលប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិ និងប្រជាជននោះ។
លោក ម៉ែន ណាត បញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពនយោបាយសម្រាប់កម្ពុជានៅពេលនេះ លោក ហ៊ុន សែន នឹងមិនចរចានយោបាយជាមួយមេដឹកនាំដែលគ្មានឥទ្ធិពលនយោបាយលើបក្សកាន់អំណាចនោះទេ។ ជាងនេះទៀត ប្រសិនបើលោក កឹម សុខា នៅតែបន្តរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ហួសហេតុពេក ក៏មិនមែនជាវិធីល្អសម្រាប់ការរកដំណោះស្រាយនយោបាយនៅកម្ពុជានោះដែរ។
ក្រោយការចាប់ឃុំខ្លួនអស់រយៈពេល ២ឆ្នាំ មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពជាងមុនបន្តិច ដែលលោកអាចធ្វើដំណើរគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងប្រទេស ប៉ុន្តែត្រូវបានហាមធ្វើសកម្មភាព ឬការនិយាយពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ រួមទាំងការចាកចេញក្រៅប្រទេសផងដែរ។ ដូច្នេះ មកទល់នឹងពេលនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា លោក កឹម សុខា មិនមានសកម្មភាពនយោបាយណាមួយនៅឡើយទេ ក្រៅតែពីការជួបអង្គទូត និងធ្វើកម្មវិធីផ្តល់ជំនួយសប្បុរសធម៌ដូចដែលលោកធ្លាប់បានធ្វើកន្លងមក។
ជុំវិញបញ្ហានេះ កាលពីអំឡុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៅវិមានសន្តិភាព លោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា ករណីលោក កឹម សុខា អាចនឹងត្រូវពន្យារពេល ៤ឆ្នាំទៀត គឺត្រូវពន្យាររហូតដល់ក្រោយការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ឆ្នាំ២០២២ និងក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ឯណោះ។
កាលពីចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ នេះ ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ធ្លាប់អះអាងថា សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តាប្រទេសលោកសេរីមួយចំនួនទៀតនៅតែទទួលស្គាល់អំពីគុណតម្លៃរបស់លោកក្នុងការងារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។ បន្ថែមពីនេះ ពួកគេក៏បានទទួលស្គាល់នូវគោលជំហររបស់លោក ដែលតែងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍អហិង្សា ការអត់ធ្មត់ និងតែងតែស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហានានាដោយសន្តិវិធី ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមអះអាងថា មេបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា មិនអាចបន្តនៅស្ងៀមបែបនេះរហូតទេ ព្រោះថាដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនគណបក្សរបស់ខ្លួនដែលត្រូវគេរំលាយទាំងអយុត្តិធម៌ ជាពិសេសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ទាំង ៥០០៧នាក់ ដែលមិនទាន់ផុតអាណត្តិនៅពេលនេះ គឺត្រូវតែបន្តការតស៊ូមតិតាមរយៈនយោបាយការទូតឲ្យខ្លាំងក្លាបន្ថែមទៀត៕