អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ឱ្យដឹងថា រយៈពេល ២ឆ្នាំនៃការឆ្លងរីករាលដាលជំងឺ Covid-19 យ៉ាងហោចមានពលរដ្ឋ ២១នាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធរឃាត់ និងចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែការតវ៉ារឿងដីធ្លីរបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីមានការរំលោភយកពីសំណាក់អ្នកមានអំណាច និងមានលុយ។
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានចេញផ្សាយវីដេអូឃ្លីបមួយមានរយៈពេលជាង ៣នាទីកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ដោយបានលើកឡើងថា អំឡុងពេលរីករាលដាលនៃជំងឺ Covid-19 ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០ ដល់ឆ្នាំ២០២១ នេះ ការរំលោភយកដីធ្លីនៅកម្ពុជាមិនបានថយចុះឡើយ ក្នុងនោះមានពលរដ្ឋជាង ៥ពាន់គ្រួសារបានទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការរំលោភបំពានដីធ្លី។
លើសពីនេះ ការចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួននៃសមាជិកសហគមន៍ និងសកម្មជនដីធ្លីដាក់ពន្ធនាគារក៏កាន់តែមានការកើនឡើង ដោយគិតត្រឹមខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ នេះ មានសមាជិកសហគមន៍ និងសកម្មជនដីធ្លីយ៉ាងតិចណាស់ចំនួន ២១នាក់ត្រូវបានឃាត់ខ្លួន ហើយក្នុងនោះ ១០នាក់កំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារនៅឡើយ។
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ដដែលថាការចេញផ្សាយវីដេអូមួយនេះ ធ្វើឡើងដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានពិភពលោកឆ្នាំ២០២១ ដោយបានលើកឡើងពីផលប៉ះពាល់នៃជំងឺ Covid-19 ទៅលើសមាជិកសហគមន៍ និងសកម្មជនដីធ្លី ក៏ដូចជាការតស៊ូរបស់អ្នកទាំងនោះក្នុងការប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិដីធ្លី និងសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរបស់ពលរដ្ឋ។
បើតាមវីដេអូ បង្ហាញថា ការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយបញ្ហាដីធ្លីកាន់តែមានការរឹតត្បិតក្នុងអំឡុងពេលនៃជំងឺ Covid-19 ក្នុងនោះជាញឹកញាប់ ពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លីទាំងនោះទទួលរងការគំរាមកំហែង អំពើហិង្សា និងការចាប់ខ្លួន ខណៈដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានគេរំលោភយក ហើយមិនមានដំណោះស្រាយសមរម្យ។ ក្រៅពីដីធ្លីត្រូវបានរំលោភយកហើយ ពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះដីធ្លីមួយចំនួនក៏ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ដាក់ពន្ធនាគារដែរ។ ករណីនេះ តើមានយុត្តិធម៌ឬទេសម្រាប់ពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លីទាំងនោះ?
ពលរដ្ឋសហគមន៍ ៦៨គ្រួសារនៅឯខេត្តព្រះសីហនុ អ្នកស្រី ហង្ស ចិន្តា បានលើកឡើងនៅក្នុងវីដេអូរបស់អង្គការលីកាដូ ថា ការបាត់បង់ដីស្រែចម្ការសម្រាប់បង្កបង្កើនផលរបស់ពលរដ្ឋ ស្មើនឹងការបាត់បង់ឆ្នាំងបាយរបស់ខ្លួន។
អ្នកស្រីបន្តថា ជំងឺ Covid-19 ពេលខ្លះអាចជាសះស្បើយបាន ប៉ុន្តែសម្រាប់ពលរដ្ឋដែលបាត់បង់ដីធ្លីសម្រាប់អាស្រ័យផលនោះ ស្មើនឹងបាត់បង់ជីវិតដោយសារតែមិនមានអ្វីហូបចុក។
ក្រៅពីបាត់បង់ដីធ្លីហើយ អ្នកស្រី ហង្ស ចិន្តា ថាពួកគាត់ក៏ត្រូវរងការគំរាមកំហែងប្រឈមនឹងការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ទាំងការប្រមាថ ទាំងការមើលងាយគ្រប់រូបភាពពីសំណាក់អាជ្ញាធរផងដែរ។ អ្នកស្រីថា បរិបទនៃការរាលដាលនេះ ធ្វើឲ្យអាជ្ញាធរ អ្នកមានអំណាច អ្នកមានលុយកាន់តែមានឱកាសរំលោភយកដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ ហើយមិនអាចឲ្យចេញតវ៉ាបាន ដោយហេតុថាមិនឲ្យពលរដ្ឋជួបជុំគ្នាដើម្បីតវ៉ា។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាដីធ្លីនេះ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ សាលាដំបូងខេត្តស្វាយរៀង បានសម្រេចដោះលែងតំណាងពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លី ២រូបឱ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្ដោះអាសន្ន ក្រោយឃុំខ្លួនពួកគេជិត ២០ថ្ងៃ។ ការសម្រេចដោះលែងនេះ បន្ទាប់ពីប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះដីធ្លីជាង ១០០គ្រួសារ ព្រមទទួលយកសំណងតាមការកំណត់របស់អាជ្ញាធរដោយក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ៩០០រៀល។
ការចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋតវ៉ារឿងដីធ្លី មិនមែនកើតឡើងតែនៅខេត្តស្វាយរៀង ឡើយ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អាកាសយានដ្ឋានថ្មីរបស់ក្រុមហ៊ុន OCIC នៅឯខេត្តកណ្តាល ចំនួន ៣០នាក់ ក៏ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅតុលាការ ក្រោយប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយសមត្ថកិច្ចការពារឲ្យក្រុមហ៊ុន។
ក្រោយពីចាប់ និងឃុំខ្លួននោះ តុលាការខេត្តកណ្ដាល បានសម្រេចដោះលែងពលរដ្ឋ ២១នាក់វិញ ចំណែកពលរដ្ឋ ៩នាក់ទៀតត្រូវបានបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារ ក្រោមបទចោទ «ហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ និងបទប្រឆាំងនឹងមន្ត្រីរាជការសាធារណៈមានស្ថានទម្ងន់ទោស»។
ក្រោយពីឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារបានជិត ១០ថ្ងៃ ពលរដ្ឋទាំង ៩នាក់នោះត្រូវបានតុលាការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន បន្ទាប់ពីពួកគេព្រមទទួលយកសំណងតាមការកំណត់របស់អាជ្ញាធរ ដោយមួយម៉ែត្រការ៉េតម្លៃ ៨ដុល្លារអាមេរិក ដែលផ្ទុយនឹងតម្លៃដីនៅលើទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន។
ទោះយ៉ាងណា កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ នេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានក្រើនរំឭកដល់មន្ត្រីរបស់ខ្លួនថា បញ្ហាជម្លោះដីធ្លីនឹងធ្វើឱ្យគណបក្សកាន់អំណាចបាត់បង់សន្លឹកឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ បើមិនព្យាយាមដោះស្រាយដោយតម្លាភាពនោះ។
បើតាមអ្នកវិភាគ និងអ្នកធ្វើការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ធ្លាប់លើកឡើងថា បញ្ហាជម្លោះដីធ្លីអាចជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរមេដឹកនាំ បើសិនរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នមិនព្រមដោះស្រាយបញ្ហាជូនពលរដ្ឋដែលជាម្ចាស់ឆ្នោតឲ្យបានសមរម្យ និងទាន់ពេលវេលានោះទេ៕