ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម ចាត់ទុកទស្សនកិច្ចជាឯកតោភាគីរបស់មេដឹកនាំកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសភូមា ក្នុងនាមប្រធានអាស៊ាន ថាជាបេសកកម្មដែលគ្មានប្រយោជន៍សម្រាប់កម្ពុជា និងកំពុងបំផ្លាញសម្ពន្ធភាពអាស៊ានទាំងមូល។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃចលនាពលរដ្ឋដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ (PMD) លោក ម៉ែន ណាត បានលើកឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សា Idea Talk នៃសារព័ត៌មាន The Cambodia Daily កាលពីថ្ងៃទី១៣ មករា ថា ការទទួលស្គាល់របបសឹកខុសច្បាប់ភូមា ជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់លោក ហ៊ុន សែន គឺបញ្ច្រាសទៅនឹងការសម្រេចរបស់អាស៊ានទាំងស្រុង ខណៈអាស៊ានលែងកោះហៅតំណាងរបបសឹកឱ្យចូលកិច្ចប្រជុំ ហើយអង្គការសហប្រជាជាតិក៏មិនផ្តល់កៅអីរបស់ខ្លួនឱ្យរបបសឹកដែរនោះ។
លោក ម៉ែន ណាត អះអាងថា៖ «ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនឆ្នាំ២០២២ នេះ លោក ហ៊ុន សែន ទទួលបរាជ័យយ៉ាងអាម៉ាស់ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅប្រទេសភូមា បន្ទាប់ពីរបបសឹកភូមាមិនគោរពសន្យារក្សាបទឈប់បាញ់»។
លោកបន្តទៀតថា លើសពីនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បរាជ័យកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរថែមមួយកម្រិតទៀត គឺរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានមិនទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំចង្អៀតនៅកម្ពុជា ដែលក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានប្រកាសលើកពេលដោយគ្មានកាលកំណត់កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ។ លោកថា៖ «មេដឹកនាំខ្មែរ លោក ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំទំនើងប៉ុណ្ណោះ ព្រោះគាត់មិនត្រឹមតែរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេននេះ គាត់បានរំលោភធម្មនុញ្ញអាស៊ានថែមទៀត។ ត្បិតការដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា ដែលតម្រូវឱ្យគោរពតាមធម្មនុញ្ញអាស៊ាន គឺការសម្រេចជាលក្ខណៈកុងសង់ស៊ីស ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន បែរជាសម្រេចដោយឯកតោភាគីប្រឆាំងទៅនឹងសេចក្តីសម្រេចរួមលើគោលការណ៍ ៥ចំណុចរបស់អាស៊ានទៅវិញ»។
លោកបន្តថា ការបរាជ័យរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០២២ នេះ គឺបរាជ័យធ្ងន់ធ្ងរជាងពេលដែលគាត់ធ្វើជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០១២ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងទៅទៀត។ ដូច្នេះ ដើម្បីកែប្រែស្ថានការណ៍នេះឡើងវិញ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែពិគ្រោះយោបល់ជាមួយសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត មុននឹងចូលទៅដោះស្រាយវិបត្តិនៅភូមា ហើយជាងនេះទៀត គាត់អាចស្នើឱ្យអគ្គលេខាធិការអាស៊ានចូលរួមដោះស្រាយវិបត្តិដ៏តានតឹងនេះផងដែរ។
អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម បណ្ឌិត សេង សារី បានលើកឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះដែរថា ការមិនគោរពតាមកិច្ចសន្យាពីបទឈប់បាញ់របស់របបសឹកនៅប្រទេសភូមា នេះ គឺជាភាពអាម៉ាស់របស់មេដឹកនាំកម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររួចទៅហើយ បន្ទាប់ពីលោកចាកចេញពីប្រទេសភូមា មិនបានប៉ុន្មានថ្ងៃផងនោះ។
បណ្ឌិត សេង សារី បញ្ជាក់ថា៖ «បន្ថែមពីលើការបរាជ័យមិនគោរពបទឈប់បាញ់របស់របបសឹកភូមា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ក៏បានធ្វើពហិការមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំចង្អៀតនៅកម្ពុជាថែមទៀត ក្នុងនោះពួកគេបានផ្តល់ហេតុផលផ្សេងៗពីគ្នា ប៉ុន្តែហេតុផលពិតនោះ គឺថាពួកគេមិនចង់ចូលរួមកិច្ចប្រជុំមួយដែលមានរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសតំណាងឱ្យរបបសឹកខុសច្បាប់ភូមា ចូលរួមកិច្ចប្រជុំនេះតែប៉ុណ្ណោះ»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ នៅពេលភ្នាក់ងារព័ត៌មាននៃទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters បានសួរនាំដំណើរទៅរកការបែកបាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ាន លោក កុយ គួង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានត្រឹមនិយាយថា ការពន្យារការប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន គឺដោយសាររដ្ឋមន្ត្រីខ្លះលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរមកចូលរួមប្រជុំនេះប៉ុណ្ណោះ។
ដោយឡែកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ Nikkei Asia កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ បានចុះផ្សាយពីមេដឹកនាំកម្ពុជាដោយដាក់ចំណងជើងថា លោក ហ៊ុន សែន មានចរិតនយោបាយការទូតរបៀបជើងកាង ឬ Cowboy diplomacy ដែលនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កុងសង់ស៊ីសរបស់អាស៊ាន ហើយក៏ជាហេតុធ្វើឱ្យអាស៊ានបែកបាក់សម្ពន្ធភាពផងដែរ ខណៈឥទ្ធិពលរបស់ចិន នៅក្នុងតំបន់កាន់តែរឹងមាំព្រោះតែបញ្ហានេះ។
ប្រភពដដែលអះអាងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើឱ្យមានការខឹងសម្បាទូទាំងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យនាំគ្នាស្រែកទ្រហោយំចំពោះការទទួលស្គាល់នូវទង្វើដ៏ឃោរឃៅរបស់មេភេរវករភូមា ដែលនឹងធ្វើឱ្យរបបសឹកខុសច្បាប់យោធានេះកាន់តែមានភាពរឹងមាំបន្ថែមទៀត៕