សវនាការរបស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នេះ គឺជាការទន្ទឹងរង់ចាំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផង និងជាការទន្ទឹងរង់ចាំរបស់សមាជិក និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិផង ក្រោយការអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ត្រូវបានអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញចាប់ឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទសន្ទិដ្ឋភាពជាមួយបរទេស ឬឃុបឃិតជាមួយបរទេសដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ។ ក្រោយការឃុំខ្លួនអស់រយៈពេល ១ឆ្នាំ នៅថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ លោក កឹម សុខា ក៏ត្រូវបានផ្ទេរការឃុំខ្លួនពីពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង មកឃុំឃាំងនៅគេហដ្ឋានរបស់លោកវិញនៅក្រោមហេតុផលសុខភាពមិនប្រក្រតី។
ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំបន្ទាប់ គឺនៅថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានចេញដីកាកែប្រែលក្ខខណ្ឌនៃការឃុំខ្លួនរបស់លោក កឹម សុខា ដោយផ្តល់សេរីភាពច្រើនជាងមុន តែស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការដដែល ជាពិសេសតុលាការហាមមិនឱ្យលោកធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ និងចាកចេញទៅក្រៅប្រទេសជាដាច់ខាត។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ ក្នុងពិធីបុណ្យសពម្តាយក្មេកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា បានជួបជាមួយមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន ជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនតាំងពីឆ្នាំ២០១៧ មក។ ក្រោយជំនួបរវាងប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចនេះ លោក កឹម សុខា ត្រូវស្ថានទូតប្រទេសលោកសេរីបណ្ដាក់គ្នាចូលជួបជាបន្តបន្ទាប់ ដូចជាស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ស្ថានទូតតំណាងសហគមន៍អឺរ៉ុប និងស្ថានទូតតំណាងប្រទេសដែលជាមិត្តរបស់កម្ពុជាជាច្រើនទៀតផងដែរ។
ជាក់ស្តែង កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា បានជួបសន្ទនាជាមួយអង្គទូតជាច្រើនប្រចាំនៅកម្ពុជា ដូចជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋបារាំង ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋឆេក ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់ និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតស្តីទីនៃគណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុប ជាដើម។
ដោយឡែករដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការអន្តរជាតិរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស អ្នកស្រី Amanda Milling បានអះអាងក្នុងជំនួបជាមួយលោក កឹម សុខា កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ចក្រភពអង់គ្លេសកំពុងបន្តតាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់អំពីដំណើរការ និងលទ្ធផលនៃសវនាការរបស់លោក កឹម សុខា ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសេរីភាពរបស់លោក ក្នុងការចូលរួមដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំង សកម្មជន និងអ្នកវិភាគនយោបាយនិងសង្គម បានបញ្ចេញទស្សនៈរៀងៗខ្លួនចំពោះសវនាការរបស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលរងការរឹតត្បិតសេរីភាពអស់រយៈពេលជាង ៤ឆ្នាំមកនេះ ដោយទាមទារឱ្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញទម្លាក់ចោលបទចោទលើរូបលោក ដើម្បីបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សឱ្យទូលំទូលាយឡើងវិញ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១៨ មករា នេះថា លោកមានសុទិដ្ឋិនិយមលើសវនាការនេះ ថាវិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជានឹងត្រូវបានដោះស្រាយដោយជោគជ័យស្របពេលដែលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនក្នុងឆ្នាំ២០២២ នេះ ដូច្នេះពន្លឺនៃសេរីភាពរបស់លោក កឹម សុខា ក៏នឹងទទួលបានមកវិញផងដែរ។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា បញ្ជាក់ថា វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាគួរតែត្រូវបានបញ្ចប់ហើយនៅពេលនេះ ព្រោះថាកម្ពុជាក៏គួរដល់ពេលបង្រួបបង្រួម ផ្សះផ្សា និងរកការឯកភាពរវាងខ្មែរនិងខ្មែរហើយ ដើម្បីឱ្យបក្សកាន់អំណាច និងបក្សប្រឆាំងវិលទៅរកការចរចាក្នុងការពួតដៃគ្នាកសាងជាតិកម្ពុជាឱ្យរុងរឿងរីកចម្រើនទៅថ្ងៃអនាគត។
ចំណែកប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ក៏បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១៨ មករា នេះផងដែរថា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា មិនមានកំហុសដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ ដូច្នេះលោកអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផ្តល់សេរីភាពជូនមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងវិញ ដើម្បីឱ្យលោកបន្តកិច្ចការការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបន្តលើកស្ទួយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបន្តទៀត។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកវិភាគនយោបាយ សង្គម និងជាអនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃចលនាពលរដ្ឋដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ លោក គឹម សុខ បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកនៅថ្ងៃទី១៨ មករា នេះថា សហគមន៍អន្តរជាតិចង់ឃើញវត្តមានរបស់លោក កឹម សុខា ចូលរួមបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២២ និងឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ ដើម្បីស្ដារដង្ហើមប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។
លោក គឹម សុខ បញ្ជាក់ថា សវនាការនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា នេះ នឹងពុំមានដំណោះស្រាយវិវឌ្ឍសមរម្យសម្រាប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក កឹម សុខា នោះទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សកម្ពុជានឹងអូសបន្លាយការបិទខ្ទប់សិទ្ធិនយោបាយរបស់លោកបន្តទៀត ប្រសិនបើលោក កឹម សុខា មិនផ្ទេរកិច្ចការនយោបាយរបស់លោកដល់អ្នកជំនាន់ថ្មីទេនោះ។
រីឯអគ្គហេរញ្ញិកគណបក្សខ្មែរស្រឡាញ់ជាតិ លោក សៀវ វិសុទ្ធ បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១៨ មករា នេះដែរថា លោកអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពជូនលោក កឹម សុខា ឱ្យបានពេញលេញឡើងវិញ ដើម្បីងាកទៅរកការចរចា និងឈានទៅរកការដឹកនាំមួយដែលផ្តល់នូវសេចក្តីសុខ និងសុភមង្គលជូនជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួន។
នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ សហមេធាវីការពារក្តីប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ចាន់ ចេន បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកថា ការទន្ទឹងរង់ចាំយុត្តិធម៌សម្រាប់លោក កឹម សុខា បានមកដល់ហើយ។ លោកបន្តថា មេធាវីគ្រប់រូបបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចហើយដើម្បីចូលរួមសវនាការនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២។
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ប្លង់ សុផល បានចេញសាលដីកាឱ្យលោក កឹម សុខា ចូលរួមសវនាការក្នុងសំណុំរឿងសន្ទិដ្ឋភាពជាមួយបរទេស នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ជាកំហិត។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រធានក្រុមមេធាវីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក គី តិច ធ្លាប់បានអះអាងកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ថា ប្រទេសទាំង៩ ដែលមានឈ្មោះក្នុងលិខិតរបស់មេធាវីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានដាក់ជូនក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះកាលពីពេលកន្លងទៅ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើល្មើសរបស់លោក កឹម សុខា ឡើយ ព្រោះថាឈ្មោះប្រទេសទាំងនោះគ្រាន់តែបញ្ជាក់អំពីប្រភពនៃឯកសារពាក់ព័ន្ធជាមួយលោក កឹម សុខា ប៉ុណ្ណោះ។
លោក គី តិច បន្តថា ឈ្មោះប្រទេសទាំងនោះត្រូវស្នើឱ្យតាងជាអក្សរនៅលើសាលក្រម និងសាលដីកាជំនួសវិញ ដើម្បីរក្សាបាននូវទំនាក់ទំនងល្អរវាងរដ្ឋ និងរដ្ឋ។
បែបនេះក្តី អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ធ្លាប់លើកឡើងថា ប្រសិនបើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ជាសំណុំរឿងស្ថិតក្នុងការចាត់ចែងរបស់តុលាការ នោះករណីនេះនឹងត្រូវបានជំនុំជម្រះកាត់សេចក្តីរួចស្រេចទៅហើយ ព្រោះថាតុលាការអាចឃុំខ្លួនជនសង្ស័យយ៉ាងយូរបានត្រឹមតែ ១៨ខែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែករណីរបស់លោក កឹម សុខា បានអូសបន្លាយពេលជំនុំជម្រះក្តីជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់ពេលនេះ គឺមានន័យថា សំណុំរឿងនេះជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ៕